Kazimierz Kłósak

zdjęcie przedstawiające Kazimierza Kłósaka

Kazimierz Kłósak – polski filozof, neoscholastyk, przedstawiciel tomizmu lowańskiego, teolog. Urodził się 1 stycznia 1911 r. w Żółkwi (obecnie na Ukrainie). Studia filozoficzne i teologiczne odbywał na  Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie  w 1934 r. uzyskał doktorat na podstawie rozprawy Tomizm w ujęciu Jakuba Maritaina, napisanej pod opieką profesora Konstantego Michalskiego. Znaczny wpływ na kształtowanie się jego poglądów filozoficznych miały studia w Rzymie i Louvain. Od 1945 r. wykładał filozofię na UJ, a od 1957 r. także w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Krakowie. W 1951 r. został zaproszony do współpracy z Komisją Filozoficzną Polskiej Akademii Umiejętności.  W 1954 r. związał się Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie, będąc wykładowcą przedmiotów filozoficznych i kierownikiem Katedry Filozofii Przyrody. W latach 1954–1956 był prodziekanem wydziału Filozofii Chrześcijańskiej, a następnie dwukrotnie był jej dziekanem: w latach 1956–1957 oraz nieprzerwanie od 1964 aż do 1976 roku. Jednocześnie w latach 1964–1971 pełnił funkcję kierownika Katedry Filozofii Przyrody oraz kierownika Sekcji Filozofii Przyrody na Wydziale Filozofii KUL. Od 1954 r. był profesorem nadzwyczajnym, a w roku 1968 uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W 1965 r. wraz z Józefem Iwanickim założył wydawany na ATK półrocznik „Studia Philosophiae Christianae”. Był również współzałożycielem rocznika Polskiego Towarzystwa Teologicznego „Analecta Cracoviensia” oraz ukazującej się w ATK w latach 1976–1983 serii wydawniczej: „Z zagadnień przyrodoznawstwa i filozofii przyrody”. Zmarł 1 czerwca 1982 r. w Krakowie.

W dorobku naukowym Kazimierza Kłósaka znajduje się  ponad 130 prac, w tym monografie, rozprawy i podręczniki. Do najważniejszych jego dzieł należą: Materializm dialektyczny. Studia krytyczne (1948), Myśl katolicka wobec teorii samorództwa (1948), W poszukiwaniu Pierwszej Przyczyny (1955-1957), Z zagadnień filozoficznego poznania Boga (1979), Z teorii i metodologii filozofii przyrody (1980).

Przedmiotem głównych zainteresowań badawczych Kazimierza Kłósaka były problemy z zakresu: filozofii przyrody, filozofii Boga, filozofii człowieka. Idąc za poglądami przedstawicieli tomizmu lowańskiego, opowiadał się za koniecznością uwzględnienia w filozofii rezultatów nauk szczegółowych, głównie przyrodniczych. Z takim nastawieniem podejmował i proponował własne rozwiązania problemów metodologicznych (stosunek filozofii przyrody do filozofii przyrody ożywionej), problemów z pograniczna filozofii przyrody i nauk przyrodniczych (problem genezy życia, ewolucji, teleologiczna interpretacja przyrody) oraz filozofii przyrodoznawstwa i samego przyrodoznawstwa.  W teodycei podejmował kwestię możliwości poznania Boga, poddawał analizie argumentację św. Tomasza, dążąc do uwzględnienia w nich danych z zakresu nauk przyrodniczych. W antropologii swoją uwagę kierował zwłaszcza na problem duszy ludzkiej (geneza, natura, substancjalność). Osobne miejsce w dorobku Kazimierza Kłósaka zajmują jego liczne polemiki, toczone zarówno z propozycjami filozoficznymi (materializm dialektyczny, szkoła lubelska), filozoficzno-teologicznymi (Teilhard de Chardin), jak i przyrodniczymi (Aleksandr Oparin). Swoimi poglądami na sposób uprawiania filozofii wpłynął na liczne grono myślicieli młodszego pokolenia (Szczepan W. Ślaga, Mieczysław Lubański, Józef Życiński).