Wprowadzenie

Mieczysław Gogacz urodził się 17 listopada 1926 roku w Nadrożu koło Rypina na ziemi dobrzyńskiej, gdzie rodzice, Szczepan i Marianna z Gołębiewskich, prowadzili sklep z artykułami kolonialnymi. Szkołę powszechną rozpoczął w Nadrożu, a ukończył w Oborach, dokąd rodzice przenieśli się w 1934 roku. W okresie okupacji Mieczysław Gogacz pracował na poczcie w Rypinie. Przerwaną naukę podjął po zakończeniu wojny. Gimnazjum do etapu tzw. małej matury (IX klasa) ukończył w Rypinie, gdzie po wojnie przeniosła się rodzina Gogaczów. Świadectwo dojrzałości, czyli tzw. dużą maturę, uzyskał w liceum biskupim w Płocku w 1949 roku. Następnie wybrał studia filozoficzne na Wydziale Filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). Następnie wybrał studia filozoficzne na Wydziale Filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL), jedynej wtedy uczelni katolickiej w Polsce... 

Wprowadzenie

Stanisław Kamiński urodził się 24 października 1919 roku w folwarku Gubernia (dziś Radzyń Podlaski). Rodzicami byli: Helena, z domu Gmur, oraz Jan Kamiński, z zawodu mechanik. W 1938 roku zdał egzamin maturalny w Gimnazjum Biskupim w Siedlcach i wstąpił do Wyższego Seminarium Duchowego w Janowie Podlaskim. W roku 1940 seminarium zostało przeniesione do Siedlec i tam Kamiński kontynuował naukę. W 1946 roku przyjął święcenia kapłańskie. Krótko pracował jako wikariusz w parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kosowie Lackim. W tym samym roku rozpoczął studia filozoficzne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, ukończone w 1948 roku.  Nie służył w wojsku ani w oddziałach partyzanckich, nie należał także do żadnych organizacji. Jego brat został rozstrzelany przez gestapo w 1940 roku za przynależność do Związku Harcerstwa Polskiego, a drugi brat, Marian, w okresie powojennym zamieszkał wraz z rodziną w Lublinie...

Wprowadzenie

Kazimierz Kloskowski urodził się 20 sierpnia 1953 roku w Gdańsku jako najmłodszy z czworga dzieci Leona i Anny z domu Weyer. Po ukończeniu nauki w VI Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku w 1972 roku wstąpił do Biskupiego Seminarium Duchownego w Gdańsku-Oliwie (obecna nazwa: Gdańskie Seminarium Duchowne). Tam odbył studia filozoficzno-teologiczne. W 1977 roku uzyskał dyplom magistra teologii na podstawie pracy Nauka o Logosie w dziełach Filona z Aleksandrii i w hymnie Prologu Czwartej Ewangelii, napisanej pod kierunkiem ks. dr. Grzegorza Gólskiego CM. Święcenia kapłańskie przyjął 18 grudnia 1977 roku z rąk ówczesnego biskupa gdańskiego Lecha Kaczmarka1. Po święceniach kapłańskich rozpoczął pracę duszpasterską w parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sopocie. Z uwagi na wybitne zdolności intelektualne we wrześniu 1978 roku został skierowany na studia specjalistyczne na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej (WFCh) na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie…

Wprowadzenie

Kazimierz Kłósak urodził się 1 stycznia 1911 roku w miejscowości Skwarzawa Stara k. Żółkwi (wówczas wieś w Królestwie Galicji i Lodomerii w składzie monarchii Habsburgów, Cesarstwa Austro-Węgier; obecnie wieś na Ukrainie, w rejonie żółkiewskim obwodu lwowskiego) w rodzinie robotniczej Jana i Zofii z domu Maćkowskich. Chrztu udzielono mu w kościele parafialnym pod wezwaniem św. Wawrzyńca Męczennika w Żółkwi. Kazimierz Kłósak miał trzech braci i siostrę. O jego najmłodszych latach życia niewiele wiadomo. Jesienią 1916 roku rodzice podjęli decyzję o opuszczeniu Żółkwi. Młody Kazimierz wkrótce znalazł się w Żywcu, gdzie skończył czteroletnią szkołę podstawową, a następnie ośmioklasowe Państwowe Męskie Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. Zdobycie wykształcenia nie było w tym czasie łatwe. Choć po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku Żywiec rozwijał się gospodarczo, to w wielu rejonach – zwłaszcza w przyłączonych do miasta wsiach – panowała bieda, a dzieci zwykle kończyły edukację na poziomie szkoły podstawowej…

Wprowadzenie

Feliks Karol Koneczny pochodził z polskiej rodziny osiadłej w morawskim miasteczku Hranice. Jego przodkowie przybyli tam ze Śląska wraz z armią Jana III Sobieskiego, ciągnącego w 1683 roku na Wiedeń. Urodził się 1 listopada 1862 roku w Krakowie, przy Rynku Kleparskim nr 17. W wieku 10 lat rozpoczął edukację w elitarnym gimnazjum św. Anny, obecnie Liceum im. Bartłomieja Nowodworskiego. W 1873 roku, po zdaniu egzaminów wstępnych i uiszczeniu odpowiedniej opłaty, został zapisany do klasy pierwszej. W maju 1876 roku opuścił szkołę z trzema niedostatecznymi ocenami z łaciny, greki i historii. Po latach utrzymywał, że „doświadczenie uczy, że nikt się jeszcze w szkole nie nauczył władać żadnym językiem”. Nie otrzymawszy promocji do klasy piątej, powtórzył w 1877 roku klasę czwartą w gimnazjum św. Jacka. Naukę w nowym środowisku Feliks rozpoczął bardzo ambitnie, otrzymując na świadectwie z klasy IV same celujące i chwalebne noty...

Wprowadzenie

Mieczysław Albert Krąpiec OP był filozofem, teologiem i wybitnym humanistą, głównym twórcą Lubelskiej Szkoły Filozoficznej. Urodził się 25 maja 1921 roku w Berezowicy Małej (rejon zbarski województwa tarnopolskiego na Podolu, obecnie Ukraina), zmarł 8 maja 2008 roku w Lublinie. W 1931 roku – po ukończeniu czterech klas szkoły powszechnej (w rodzinnej wsi) – rozpoczął edukację w Gimnazjum Klasycznym im. Wincentego Pola w Tarnopolu. Była to szkoła, w której podstawę nauczania stanowiły języki starożytne (cztery lata greki, osiem lat łaciny) oraz lektura dzieł klasycznych. W czerwcu 1939 roku – po ukończeniu gimnazjum i egzaminie maturalnym – wstąpił do zakonu oo. dominikanów w Krakowie. Tam w czasie niemieckiej okupacji odbył potajemne studia w zakresie filozofii i teologii w dominikańskim Kolegium Filozoficzno-Teologicznym (lata 1940–1945)…

Wprowadzenie

Piotr Lenartowicz, syn Wiesława i Krystyny z domu Schneider, urodził się 25 VIII 1934 roku w Warszawie. W roku 1951 zdał egzamin maturalny w III Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie. Rok później rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie, które ukończył w 1958 roku, uzyskując dyplom lekarza medycyny. W rozmowie z prof. Zbigniewem Wróblewskim szczerze wyznał, że studia medyczne wybrał drogą eliminacji. Nie odpowiadały mu bowiem ani studia humanistyczne, ani techniczne, a ponieważ w jego rodzinie było wielu lekarzy, więc zdecydował się pójść na medycynę. Chociaż podjęcie studiów medycznych nie wynikało z jakiegoś szczególnego powołania do tego zawodu, to – jak się przekonamy – decyzja ta miała ogromne znaczenie dla jego działalności naukowo-filozoficznej. Będąc na drugim roku studiów, Lenartowicz zapisał się do „kółka fizjologów”...

Wprowadzenie

Tadeusz Józef Styczeń urodził się 21 grudnia 1931 roku we wsi Wołowice, nieopodal Krakowa, jako drugie dziecko w rodzinie Anny i Tadeusza. Jego ojciec był murarzem i prowadził wiejski sklep. Naukę w szkole średniej rozpoczął w latach hitlerowskiej okupacji na tajnych kompletach księży salwatorianów na Zakrzówku w Krakowie. Po wojnie kontynuował ją w salwatoriańskich szkołach w Krakowie, Bagnie i Mikołowie. W roku 1947 ukończył krakowskie Gimnazjum im. Władysława Sikorskiego i wstąpił do nowicjatu Towarzystwa Boskiego Zbawiciela (Zgromadzenie Księży Salwatorianów) w Bagnie pod Wrocławiem, przyjmując imię zakonne Józef. Śluby wieczyste w tym zgromadzeniu złożył w 1953 roku w Trzebini, a w 1955 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Franciszka Jopa. W latach 1949‒1955 studiował teologię na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po likwidacji tego Wydziału kontynuował studia w Instytucie Filozoficzno-Teologicznym oo. Dominikanów w Krakowie...

Wprowadzenie

Ksiądz profesor Tadeusz Ślipko urodził się 18 stycznia 1918 roku w Stratynie, w dawnym powiecie Rohatyn. Jego ojciec Jan Ślipko był komendantem miejscowej policji, a matka, którą wspominał jako niezwykle dzielną kobietę, zajmowała się wychowywaniem dzieci. W 1923 roku, po nagłej śmierci ojca, przeprowadził się wraz z matką i siostrami Janiną i Marią do Gródka Jagiellońskiego, skąd pochodzili jego rodzice. Tam uczęszczał do szkoły podstawowej i Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Władysława Jagiełły. W tym czasie w Gródku żyli nie tylko Polacy, ale również Ukraińcy i Żydzi, a wielu mieszkańców miało niemieckie, austriackie lub węgierskie pochodzenie. Dorastał więc, jak sam wspominał, w „wielonarodowościowym, wielokulturowym i wieloreligijnym środowisku”. W 1936 roku zdał maturę i rok później rozpoczął studia geologiczne na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jednak szybko okazało się, że to nie był dobry wybór i w 1938 roku przeniósł się na Wydział Humanistyczny, obierając za przedmiot studiów filologię polską i historię...

Wprowadzenie

Tak pisał o pierwszych latach swojego życia Józef Tischner, składając podanie o przyjęcie do Metropolitarnego Seminarium Duchownego w Krakowie…

Wprowadzenie

Karol Wojtyła – Jan Paweł II – polski duchowny katolicki, biskup metropolita krakowski, 264 papież Kościoła katolickiego, filozof, teolog, pedagog i poeta. Urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach w rodzinie mieszczańskiej jako syn Karola i Emilii z Kaczorowskich. Jego okres dzieciństwa naznaczony był śmiercią najbliższych mu osób. 13 kwietnia 1929 roku zmarła matka Wojtyły, trzy lata później (5 grudnia 1932 r.) w wyniku zarażenia szkarlatyną – starszy brat Edmund, lekarz Szpitala Miejskiego w Bielsku. Wydarzenia te rzutowały na pogłębienie relacji z ojcem, urzędnikiem wojskowym w randze porucznika, który wychowywał syna w duchu katolickim i patriotycznym. W roku 1930 rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Podczas nauki w gimnazjum wykazywał szczególne zainteresowanie teatrem. Był cenionym uczniem. Angażował się również w życie parafii, początkowo jako ministrant, później jako członek i prezes Sodalicji Mariańskiej uczniów Gimnazjum Męskiego...

Wprowadzenie

Wprowadzenie

Wstęp

Celem Przewodnika po polskiej filozofii chrześcijańskiej XX i XXI wieku jest syntetyczna prezentacja naukowo-badawczych osiągnięć myślicieli, których sposób filozofowania mieści się w ramach szeroko pojmowanej filozofii chrześcijańskiej. W wielu opracowaniach z zakresu historii filozofii w Polsce zwraca się uwagę na specyfikę tej filozofii i rolę, jaką odegrała ona zwłaszcza w czasach realnego socjalizmu (1945–1989), kiedy to obowiązującą filozofią był marksizm. Filozofia chrześcijańska była wówczas świadectwem pluralizmu i otwarcia na różne nurty myślowe rozwijane na zachodzie Europy, które na skutek obowiązującej cenzury nie mogły znaleźć recepcji w rodzimym środowisku. Jednocześnie, z uwagi na swój charakter, pozwoliła ona zachować pluralizm całej filozofii uprawianej w tym okresie w Polsce. Aczkolwiek dzięki dotychczasowym opracowaniom można zapoznać się z bardziej lub mniej pełnymi i obiektywnymi prezentacjami myśli chrześcijańskiej, to do tej pory nie powstała monografia, która ujmowałaby ją całościowo i ukazywała jej wkład w kształtowanie kultury filozoficznej w Polsce w ciągu ostatnich 120 lat…